Kościół p.w. Świętej Trójcy w Jędrzejowie
Informacje praktyczne
- Informacje szczegółoweZwińRozwiń
- Rodzaj obiektu:
- Zabytki sakralne
- Inne
- Powiat:
- jędrzejowski
- Gmina:
- Jędrzejów
- Adres:
- Jędrzejów , 0 Kościelna
- Kod pocztowy:
- 28-300
- Szerokość geograficzna:
- 50.6405501
- Długość geograficzna:
- 20.3049918
- Region turystyczny:
- Jędrzejów i okolice
- Noclegi w okolicyZwińRozwiń
Muzeum posiada trzecią co do wielkości na świecie kolekcję zegarów słonecznych i przyrządów astronomicznych. Poza tym w muzeum znajdują się: biblioteka starodruków, obszerne zbiory ekslibrisu i grafiki, dawnej gastronomii, farmacji i fotografii, a także eksponaty związane z Legionami Polskimi.
- Jędrzejów, pl. Kościuszki 7-8
- 041 386 24 45
Początki Jędrzejowa sięgają wczesnego średniowiecza. Powstała wówczas osada Brzeźnica, należąca w Xi i XII w. do rodu Grafitów, która w XII w. przekształciła się w Andrzejów, a następnie w Jędrzejów. Miasto uzyskało prawa miejskie z rąk Bolesława Wstydliwego w 1271 r. Ważnym momentem w historii miasta, decydującym o jego roli i znaczeniu w regionie, było sprowadzenie około 1140 r. cystersów.
- Jędrzejów, ul. 11 Listopada 33
- 041 386 10 10
Trasa zbytkowej kolejki (Jędrzejów-Pińczów-Jędrzejów) przebiega przez przepiękne tereny turystyczno-krajoznawcze Ponidzia. Historia powstania Kolei Jędrzejowskiej sięga I wojny światowej. W lutym 1915 roku wojska austriackie wybudowały pierwszy odcinek polowej linii wąskotorowej o prześwicie 600 mm od Jędrzejowa do Motkowic.
- Jędrzejów, ul. Dojazd 1
- 041 386- 22-55
Powstało w XII wieku z fundacji biskupa wrocławskiego Janika i Klemensa Gryfitów. Klasztor jest powszechnie znany jako miejsce pochówku bł. Wincentego Kadłubka, biskupa krakowskiego, autora "Kroniki Polaków". Kościół klasztorny pod wezwaniem NMP i św. Wojciecha. Wewnątrz m.in. sanktuarium bł. Wincentego oraz wspaniały prospekt organowy.
- Jędrzejów, ul. Klasztorna 20
- 041 386 23 08
Opis
Nie jest znana data założenia parafii w Jędrzejowie. Według tradycji parafia p.w. św. Katarzyny miała istnieć jeszcze przed założeniem klasztoru OO. Cystersów, w XII wieku. Tradycję tę potwierdziły wykopaliska, jakie przeprowadzono w latach 30-tych XX wieku, przekopując się przez dawny cmentarz koło św. Katarzyny, podczas budowy drogi z miasta do szpitala. Obecnie w tym miejscu stoi figurka tzw. „Na Świętego Ducha".
W wykopanych czaszkach znaleziono trochę srebrnych monet z XI i XII w., co potwierdzałoby tradycję iż parafia św. Katarzyny była starsza od klasztoru, jeżeli przy tym kościele, już w XI wieku dokonywano pochówków. Monety te, wraz z monetami rzymskimi znalezionymi na terenie Jędrzejowa, znajdują się obecnie w Państwowym Muzeum im. Przypkowskich.
Kościół św. Katarzyny musiał być drewniany, gdyż nie pozostało po nim żadnych śladów, poza grobami cmentarnymi, jakie go otaczały.
Nowy kościół, już p.w. Świętej Trójcy powstał w pierwszej połowie XV wieku i obejmował: obecne prezbiterium, zakrystię, nawę oraz kaplicę między zakrystią a nawą od północy. Prezbiterium i nawa były kryte płaskimi drewnianymi stropami. W roku 1479 Opat Mikołaj z Rembieszyc dobudował od strony południowej kaplicę o gotyckim sklepieniu i być może także z jego inicjatywy również prezbiterium pokryto gotyckim sklepieniem. W kaplicy tej znajduje się Krzyż z dworu w Grabiszycach, gdzie według tradycji ustnej zaczął ociekać krwią, po czym przeniesiono go do parafii jędrzejowskiej.
Na przełomie XVI i XVII wieku kościół otrzymał bogatą polichromię, jakiej resztki widzimy w arkadach tęczy obu ówczesnych kaplic, jak i w kaplicy południowej. W tym czasie może przez tego samego fundatora, co polichromia powstała usytuowana kaplica przy prezbiterium. Pozostałe po niej bramujące portal kolumny, wskazują na łączność z najlepszymi przykładami typowego polskiego renesansu. Historia jednak nie przekazała nam tych fundatorów, których stać było na wzniesienie kaplicy w tak niezwykłym miejscu.
W XVIII wieku bardzo źle pokryto nawę ciężkim sklepieniem i kaplice boczne zamieniono na nawy, przez dobudowanie części zachodnich. Powstała fasada zachodnia posiadała jednak oryginalny portal gotycki. W XVIII w. lub w początkach XIX zniszczeniu uległa kaplica renesansowa i kościół posiadał niezwykłe wejście przy wielkim ołtarzu w prezbiterium.
W latach 1870-1880 pod nadzorem Piotra Andrzeja Przypkowskiego wzniesiono nową kaplicę przy tymże wejściu p.w. św. Floriana i umieszczono na niej zegar słoneczny. W tym czasie dobudowano kruchtę, potem przerobiono drewnianą, krytą gontem sygnaturę na kształt obecny, kryjąc ją blachą.
W roku 1976 dokonano odbudowy części zachodniej, przesuwając równocześnie portal gotycki.