Archiopactwo Cystersów w Jędrzejowie
Informacje praktyczne
- Informacje szczegółoweZwińRozwiń
- Rodzaj obiektu:
- Zabytki sakralne
- Źródła historii
- Udogodnienia:
- Parking
- Powiat:
- jędrzejowski
- Gmina:
- Jędrzejów
- Adres:
- Jędrzejów , ul. Klasztorna 20
- Kod pocztowy:
- 28-300
- Szerokość geograficzna:
- 50.6530001
- Długość geograficzna:
- 20.2808734
- Region turystyczny:
- Jędrzejów i okolice
- Uwagi:
- Godziny otwarcia: Grupy zorganizowane proszone są o zgłaszanie się na furcie: Od poniedziałku do soboty w godzinach od 8:00 do 13:00 i od 13:30 do 19:00; w niedziele i święta kościelne furta jest zamknięta. Grupy można również zgłaszać telefonicznie lub za pośrednictwem adresu email, rezerwując sobie wcześniej dzień oraz godzinę.
- Cena:
- Za zwiedzanie można na ręce zakonnika złożyć dowolną ofiarę
- Telefon:
- 041 386 23 08
- Email:
- cystersi-jedrzejow@jedrzejow.pl
- Noclegi w okolicyZwińRozwiń
Trasa zbytkowej kolejki (Jędrzejów-Pińczów-Jędrzejów) przebiega przez przepiękne tereny turystyczno-krajoznawcze Ponidzia. Historia powstania Kolei Jędrzejowskiej sięga I wojny światowej. W lutym 1915 roku wojska austriackie wybudowały pierwszy odcinek polowej linii wąskotorowej o prześwicie 600 mm od Jędrzejowa do Motkowic.
- Jędrzejów, ul. Dojazd 1
- 041 386- 22-55
Początki Jędrzejowa sięgają wczesnego średniowiecza. Powstała wówczas osada Brzeźnica, należąca w Xi i XII w. do rodu Grafitów, która w XII w. przekształciła się w Andrzejów, a następnie w Jędrzejów. Miasto uzyskało prawa miejskie z rąk Bolesława Wstydliwego w 1271 r. Ważnym momentem w historii miasta, decydującym o jego roli i znaczeniu w regionie, było sprowadzenie około 1140 r. cystersów.
- Jędrzejów, ul. 11 Listopada 33
- 041 386 10 10
Nie jest znana data założenia parafii w Jędrzejowie. Według tradycji parafia p.w. św. Katarzyny miała istnieć jeszcze przed założeniem klasztoru OO. Cystersów, w XII wieku. Tradycję tę potwierdziły wykopaliska, jakie przeprowadzono w latach 30-tych XX wieku, przekopując się przez dawny cmentarz koło św. Katarzyny, podczas budowy drogi z miasta do szpitala.
- Jędrzejów, 0 Kościelna
Muzeum posiada trzecią co do wielkości na świecie kolekcję zegarów słonecznych i przyrządów astronomicznych. Poza tym w muzeum znajdują się: biblioteka starodruków, obszerne zbiory ekslibrisu i grafiki, dawnej gastronomii, farmacji i fotografii, a także eksponaty związane z Legionami Polskimi.
- Jędrzejów, pl. Kościuszki 7-8
- 041 386 24 45
Opis
Powstało w XII wieku z fundacji biskupa wrocławskiego Janika i Klemensa Gryfitów. Klasztor jest powszechnie znany jako miejsce pochówku bł. Wincentego Kadłubka, biskupa krakowskiego, autora "Kroniki Polaków". Kościół klasztorny pod wezwaniem NMP i św. Wojciecha. Wewnątrz m.in. sanktuarium bł. Wincentego oraz wspaniały prospekt organowy. Organy z XVIII w. o niepowtarzalnym brzmieniu, z zachowanymi unikalnymi rozwiązaniami technicznymi. Wieża romańska przedcysterskiego kościoła z ok. 111O r.
Na początku XII Wieku W Brzeźnicy (dziś tereny Jędrzejowa) został wzniesiony przez Jaksów-Gryfitów rodowy kościół św. Wojciecha wraz z rezydencją. Przypuszczalnie rezydecnja i kościół mogły być siedzibą kanonika krakowskiego Janika Jaksy-Gryfity, który wraz ze swym bratem Klemensem z Klimontowa, palatynem krakowskim, ufundował pierwszy klasztor cystersów na ziemiach polskich. W 111r roku przybył tu z opactwa Morimond konwent cystersów, który w roku 1140 założył klasztor stanowiący 21. filię Morimondu. Otrzymał on nazwę Morimondus Minor (Morimond Mniejszy).
Klasztor jędzrejowski w roku 1149 otrzymał akt erekcji do rangi opactwa. Uroczystej konsekracji nowego kościoła, poświęconego Wniebowziętej Najświętszej Marii Pannie, patronce zakonu cysterskiego, dokonał w 1210 r. biskup krakowski Wincenty Kadłubek. Pod koniec średnowiecza w roku 1447 opatem został Mukołaj Odrowąż z Rembieszyc. Zaplanował on gruntowną przebudowę klasztoru oraz modernizację kościoła klasztornego. Do prac artystycznych w opactwie zaprosił Wita Stwosza i krakowskich złotników.
W ciągu wieków opactwo nękane było najazdami i pożarami, które wpłynęły na wygląd całego zespołu klasztornego. Opactwo cystersów dziś składa się z kościoła pw. NMP i św. Wojciecha oraz z przebudowanych budynków klasztornych. W części środkowej klasztoru zachowała się półkolista kamienna wieża pochodząca jeszcze z pierwszej przedcysterskiej świątyni. Jest to jeden z najstarszych zabytków architekturyr omańskiej w Polsce. Obok wieży znajduje się prosty portal i niewielkie okno, pochodzące już z początku XIII wieku. Opactwo jest znane ze wspaniałych organów o niepowtarzalnym brzmieniu. Pochodzą one z pierwszej połowy XVIII wieku. Zachowały się w swej oryginalnej postaci, poddawane tylko okresowym konserwacjom. Co roku organizowany jest tutaj Międzynarodowy festiwal muzyki organowej z udziałem artystów światowej sławy.
Zakon cysterski uległ kasacji w 1819 r., a w 1831 r. w budynkach poklasztornych powstał szpital wojenny. Ostatni cysters Wilhelm Ulawski zmarł w roku 1855. Obowiązki duszpasterskie przejęli oo. reformaci. Gdy w roku 1870 Jędrzejów utracił prawa miejskie, reformatów usunięto z klasztoru za poparcie powstania styczniowego. W roku 1872 władze rosyjskie umieściły w gmachu poklasztornym seminarium nauczycielskie. Cystersi wrócili do Jędrzejowa dopiero w 1945 r. W roku 1953 klasztor jędrzejowski został podniesiony di rangi przeoratu, a w 1989 nadano mu ponownie rangę opactwa.
Opactwo jędrzejowskie zostało włączone przez Radę Kultury Europy do Europejskiego szlaku cystersów.