Logo
  • PTTK Jędrzejów
  • Logo powiatu jędrzejowskiego
  • ROT
z

Diadem z epoki brązu znaleziony w okolicach Jędrzejowa

2015.07.02
Rozmiar tekstu:A-A+

 Diadem, czyli nakrycie głowy z wczesnej epoki brązu, został odkryty podczas prac archeologicznych w Brzegach.

Badania archeologicznie w Brzegach poprzedzają budowę drogi ekspresowej S-7 na odcinku Chęciny – Jędrzejów. O unikalnym znalezisku poinformowano w kieleckim oddziale Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, po podpisaniu umowy z wykonawcą inwestycji.

Jak powiedziała Małgorzata Pawelec, rzecznik prasowy instytucji, diadem był pojedynczym znaleziskiem, stąd konieczne są dalsze badania, które pozwolą na dokładne określenie właściwości materiału, z jakiego został wykonany i podanie wieku przedmiotu. Obiekt zostanie też poddany konserwacji.

Diademy to niezwykle rzadko odkrywane zabytki z wczesnej epoki brązu. Jest to ozdoba wykonana z brązu w formie taśmy, zdobionej metodą puncowania, czyli wyciskania tzw. puncą (wybijakiem) punkcików tworzących układy wzorków. Pojedyncze egzemplarze znane są z odkryć na Węgrzech, Szwecji, w Niemczech, w okolicach Kaliningradu, zaś na terenie Polski w większości z terenu jej zachodniej i północnej części. Prawdopodobnie była to ozdoba głowy, którą nosiła osoba o wysokim statusie społecznym (przywódca, naczelnik plemienia lub pełniąca funkcje religijne), ponieważ wyroby z brązu posiadały bardzo dużą wartość materialną.

Zabytek odkryty w Brzegach wykonano z szerokiej, około 15-centymetrowej cienkiej blachy brązowej, zakończonej obustronnie rurkowatym zawinięciem. W części centralnej ma on zdobienie w kształcie krzyża, który tworzy kółko i cztery promienie odchodzące od niego. Diadem zdobią też rzędy wyciskanych punkcików. Krzyż równoramienny spotykany na tego rodzaju ozdobach jest interpretowany jako symbol kultu słońca, który zapoczątkowany w IV tysiącleciu p.n.e. na terytorium dzisiejszych Indii został potem przeniesiony do Mezopotamii, a stamtąd wraz z rozprzestrzenieniem się wyrobów brązowych dotarł na Bałkany i do Europy Środkowej oraz Zachodniej. Ze wstępnego raportu archeologów wynika, że diadem z Brzegów łączyć można prawdopodobnie z kulturą trzciniecką (1750-1200 r. p.n.e.), ponieważ został znaleziony na terenie osady tejże kultury oraz został wykonany w stylistyce diademu z Dratowa, woj. lubelskie (skarb z Dratowa), który wiązany jest z tą kulturą. Kolejny tego typu okaz znaleziono w miejscowości Wojdal, pow. Inowrocław, już na pograniczu kultury trzcinieckiej i przedłużyckiej, ale w zespole grobowym zaliczonym do tej pierwszej. Znalezisko z Brzegów jest prawdopodobnie trzecim diademem z terytorium kultury trzcinieckiej. Na ostateczną weryfikację informacji na temat odkrycia pozwolą planowane badania.

źródło: www.jedrzejowska.net